درباره كتاب نيّر اعظم

این کتاب که شامل یک مقدمه، دو تعلیم، و یک خاتمه است شامل موضوعات مهمی در شناخت نبض و انواع آن است که علیرغم نثر نسبتاً دشوارش، برای کسب اطلاعاتی موجز و در عین حال پربار درباره نبض بسیار راهگشاست.

هدف حكيم اعظم خان همانطور كه خود در مقدمه تصريح كرده از نگارش اين اثر چنين است:

«خواستم كه در آن رساله‌اي متضمّنِ فوايدي كه از آن اكثرِ كتبِ طبّيّه خالي است و سِيَّما از اقسامِ مركّباتِ غير مشهورة نبض و اسبابِ او -كه احدي از متقدّمينِ سلف و متأخّرينِ خلف مفصلاً به ذكر آن نپرداخته[اند]- بنويسم تا ساير اعزّه از مطالعة آن انتفاعِ كثير حاصل نمايند».

بنابراين، جاي شگفتي نيست اگر بخش عمده‌اي از اين كتاب بر اساس آثار پيش از خود نوشته شده باشد. تا آنجا كه خود حكيم اعظم خان اشاره كرده و تحقيق ما نيز آن را به روشني اثبات مي‌كند او در نگارش نير اعظم چند منبع مهم در اختيار داشته است. اين منابع عبارتند از: كتاب كامل ‌الصناعه، قانون بوعلي، شرح علامه شيرازي بر قانون، شرح قانون حكيم گيلاني، شرح قانون حكيم آملي، مفرح القلوب حكيم ارزاني، خلاصه الحكمه عقيلي خراساني، شرح موجز ابن حزم قرشي، شرح موجز اقسرايي، المأة ابوسهل مسيحي، جوامع اسكندرانيين جالينوس و ... .